Voetgangers met een witte stok in het verkeer

Het oversteken van de straat lijkt voor velen een vanzelfsprekende handeling, maar als je blind of slechtziend bent, kan dit een bron van onzekerheid en gevaar zijn. De witte stok speelt daarbij een centrale rol. Ze maakt niet alleen duidelijk dat jij een visuele beperking hebt, maar geldt ook als officieel verkeersteken dat bestuurders verplicht om extra voorzichtig te zijn. Toch blijkt dat die regels vaak niet gekend of niet gerespecteerd worden, wat kan leiden tot gevaarlijke situaties. In dit artikel lees je welke wetgeving en verkeersregels gelden in Nederland en België, wat het oversteekgebaar met de witte stok betekent en hoe medeweggebruikers met respectvol gedrag kunnen bijdragen aan een veilige en inclusieve verkeersomgeving.

Oversteken met de witte stok

Nederland: Verplicht voorrang verlenen

Wetgeving

In Nederland heb jij als voetganger met een witte stok voorrang op voertuigen zodra je op een zebrapad of oversteekplaats staat. Bestuurders moeten stoppen en jou veilig laten oversteken.

Volgens de Nederlandse Wegenverkeerswet moeten bestuurders stoppen als voetgangers wachten bij een zebrapad of bezig zijn met oversteken. Dat geldt ook voor jou als blinde of slechtziende voetganger die een witte stok gebruikt om je intentie aan te geven.

Artikel 49 – Verkeersregels bepaalt:

• 1 Bestuurders moeten blinden met een witte stok met rode ringen en mensen die zich moeilijk voortbewegen, voor laten gaan.

• 2 Bestuurders moeten voetgangers en bestuurders van een gehandicaptenvoertuig die oversteken of willen oversteken op een zebrapad voor laten gaan.

• 3 Deze regel geldt niet voor bestuurders in een militaire kolonne of een uitvaartstoet.

• 4 Je hebt geen voorrang als er een rood voetgangerslicht of geel knipperlicht brandt.

Het respecteren van die regels is niet alleen verplicht, maar ook essentieel voor jouw veiligheid. Daardoor kun jij met meer vertrouwen oversteken en draagt dit bij aan een inclusieve verkeersomgeving.

Het oversteekgebaar met de witte stok

Als jij met je witte stok een duidelijk gebaar maakt, zoals de stok omhoog houden om aan te geven dat je wil oversteken, dan zijn verkeersdeelnemers verplicht te stoppen. Dit gebaar creëert als het ware een denkbeeldig zebrapad.

Recente cijfers tonen dat 40% van de Nederlandse fietsers dit gebaar niet herkent. Een derde van de blinden en slechtzienden voelt zich daardoor onveilig in het verkeer. Vooral fietsers, automobilisten en bromfietsers zijn vaak de grootste overtreders.

De situatie wordt bemoeilijkt door het toenemende aantal stille en snelle e-bikes en door het verdwijnen van zebrapaden. Hierdoor ben jij vaak volledig afhankelijk van de witte stok om je intentie te tonen.

Boetes voor het negeren van de witte stok zijn hoog: 160 euro voor fietsers, 290 euro voor bromfietsers en tot 420 euro voor automobilisten. Bij een ongeval kan dit zelfs leiden tot vervolging.

Daarom is het cruciaal dat anderen jouw gebaar respecteren. Een paar seconden wachten kan jouw leven redden.

België: Dubbel voorzichtig zijn

In België is de wetgeving minder expliciet dan in Nederland, maar artikel 40.2 van de wegcode zegt dat bestuurders dubbel voorzichtig moeten zijn ten opzichte van kinderen, ouderen en personen met een handicap, en in het bijzonder blinden met een witte stok. Bestuurders moeten vertragen en indien nodig stoppen.

Let op: de wegcode vermeldt nog de gele stok, maar die is sinds 2006 officieel afgeschaft. Alleen de witte stok is vandaag wettelijk erkend.

Ook in België is het oversteekgebaar duidelijk: als jij je witte stok zichtbaar houdt terwijl je aan de stoep staat, betekent dit dat je wil oversteken. Bestuurders die dit negeren, riskeren een boete en brengen je leven in gevaar.

Meer informatie

• (Bijna-)aanrijdingen van blinde of slechtziende persoon in het verkeer
• Achtergrondlawaai en de mobiliteit van blinden, slechtzienden en doofblinden
• Afstand inschatten als je blind of slechtziend bent
• Blind en slechtziend en stoepen (trottoirs)
• Blind of slechtziend: Omgaan met fietsers die je doelbewust bijna omver rijden
• Gebruik van de witte stok: Zo verschillend als de gebruikers zelf
• Geluidsinterpretatie in het verkeer voor blinden en slechtzienden
• Hoe kunnen blinden en slechtzienden veilig de straat oversteken?
• Hoogteobstakels: Hoe gaan blinden en slechtzienden hiermee om?
• Looproutes voor blinden en slechtzienden
• Mobiliteits- en navigatieapps voor blinden en slechtzienden
• Mobiliteitshulpmiddelen voor blinden en slechtzienden
• Niet claxonneren naar blinden en slechtzienden
• Oriëntatie- en herkenningspunten voor blinden en slechtzienden
• Oriëntatie- en mobiliteitstraining voor blinden en slechtzienden
• Oriëntatie- en navigatieproblemen bij blinden en slechtzienden
• Reacties van anderen op gebruik van witte stok
• Richtingsgevoel als je blind of slechtziend bent
• Straatverlichting voor slechtzienden
• Vooroordelen over de witte stok
• Witte stok schoonmaken en onderhouden
• Zebrapaden vinden en oversteken als je blind of slechtziend bent
• Zelfstandig de straat op blijven gaan, ook als je angstig bent door blind- of slechtziendheid
• Zich veilig verplaatsen in de winter als je blind of slechtziend bent
• Zichtbaar en herkenbaar zijn in het verkeer als je blind of slechtziend bent

Sorteer op: Sorteer selectie Alfabetisch, A-Z Omgekeerd alfabetisch, Z-A Op datum, nieuwste eerst Op datum, oudste eerst

Resultaten per pagina: 25 50 100 150 200

1. Blind of slechtziend: GPS-navigatie volgen als geluid wegvalt of omgevingsgeluiden domineren19-09-2025 04:09:52
2. Drempels en afstapjes herkennen met een visuele handicap09-09-2025 04:09:53
3. Witte stok schoonmaken en onderhouden20-08-2025 01:08:07
4. Kleurgebruik en kleurencombinaties voor slechtzienden en blinden10-08-2025 03:08:51
5. Tips om je te oriënteren in extreem stille omgevingen als je blind of slechtziend bent29-07-2025 05:07:24
6. Vooroordelen over de witte stok21-06-2025 12:06:47
7. Gebruik van de witte stok: Zo verschillend als de gebruikers zelf21-06-2025 06:06:43
8. Richtingsgevoel als je blind of slechtziend bent31-05-2025 12:05:36
9. Zelfstandig de straat op blijven gaan, ook als je angstig bent door blind- of slechtziendheid30-05-2025 03:05:33
10. Assistentie vragen bij de NMBS (België) en de NS (Nederland)06-11-2024 06:11:48
11. Receptie of balie vinden in onbekende gebouwen als je blind of slechtziend bent30-05-2024 07:05:54
12. Ruimtelijk bewustzijn bij blinde en slechtziende personen23-05-2024 11:05:27
13. Invloed van wind op mobiliteit en oriëntatie bij blinden en slechtzienden20-05-2024 01:05:35
14. De trein nemen als je blind of slechtziend bent17-04-2024 03:04:31
15. Reacties van anderen op gebruik van witte stok04-04-2024 03:04:18
16. Zich verplaatsen en oriënteren in onbekende omgevingen als je blind of slechtziend bent24-03-2024 07:03:11
17. Zich verplaatsen en oriënteren in drukke omgevingen als je blind of slechtziend bent17-03-2024 08:03:39
18. Blind of slechtziend: Navigatieproblemen in (medische) wachtkamers01-01-2024 04:01:46
19. Blind of slechtziend: Hoe vind je een lege zitplaats in het (drukke) openbaar vervoer?13-12-2023 08:12:32
20. Natuurlijke looplijnen voor blinden en slechtzienden02-12-2023 01:12:28
21. Hoe vind je als blinde of slechtziende een toilet op onbekend terrein?29-11-2023 07:11:16
22. Blind of slechtziend: Hoe gebruik je een GPS-app als er meerdere straten naar links of rechts zijn?25-11-2023 05:11:34
23. Waarom kijken blinden en slechtzienden naar links en rechts wanneer ze een straat willen oversteken?18-11-2023 11:11:43
24. Blind of slechtziend: Obstakels kunnen voelen zonder deze aan te raken18-11-2023 07:11:40
25. Blind en slechtziend en stoepen (trottoirs)14-11-2023 07:11:02
26. Moeilijke oriëntatieplaatsen voor blinden en slechtzienden13-11-2023 05:11:51
27. Onlogisch geplaatste geleidelijnen voor blinden en slechtzienden12-11-2023 05:11:39
28. Looproutes voor blinden en slechtzienden12-11-2023 02:11:49
29. Blind of slechtziend: Hoe kan je je oriënteren in een nieuw schoolgebouw?10-11-2023 12:11:22
30. Hoe kunnen blinden en slechtzienden zich in een gebouw oriënteren?09-11-2023 07:11:52
31. Roltrap nemen als je blind of slechtziend bent09-11-2023 06:11:48
32. Zebrapaden vinden en oversteken als je blind of slechtziend bent07-11-2023 08:11:38
33. Mentale kaarten voor blinden en slechtzienden voor het lopen van routes06-11-2023 05:11:03
34. Geluidsinterpretatie in het verkeer voor blinden en slechtzienden03-11-2023 04:11:22
35. Impact van sneeuw op blinden en slechtzienden26-10-2023 04:10:53
36. Hoe kan je een vuilnisbak vinden als je blind of slechtziend bent?18-10-2023 02:10:33
37. Hoogteobstakels: Hoe gaan blinden en slechtzienden hiermee om?18-10-2023 02:10:22
38. Blind of slechtziend: Zich oriënteren in een winkelcentrum16-10-2023 04:10:34
39. Hoe kunnen blinden en slechtzienden veilig de straat oversteken?16-10-2023 12:10:37
40. Zichtbaar en herkenbaar zijn in het verkeer als je blind of slechtziend bent14-10-2023 04:10:05
41. Tips voor buschauffeurs en blinde en slechtziende reizigers10-10-2023 05:10:40
42. Help, ik ben blind of slechtziend en ben verdwaald. Wat kan ik doen?08-10-2023 05:10:18
43. Blind of slechtziend: Omgaan met deelsteps, elektrische fietsen en elektrische voertuigen27-09-2023 11:09:38
44. Invloed van weerseizoenen op de mobiliteit van blinden en slechtzienden21-09-2023 06:09:34
45. Niet (meer) mogen of kunnen autorijden als je slechtziend of blind bent of wordt21-09-2023 12:09:48
46. Afstand inschatten als je blind of slechtziend bent21-09-2023 07:09:36
47. Achtergrondlawaai en de mobiliteit van blinden, slechtzienden en doofblinden20-09-2023 05:09:06
48. Je weg vinden in een onbekende winkel als je blind of slechtziend bent14-09-2023 03:09:50
49. Het belang van schone geleidelijnen voor blinde en slechtziende personen13-09-2023 07:09:01
50. Oriëntatie- en mobiliteitstraining voor blinden en slechtzienden09-09-2023 02:09:32
51. Hoe weet je wanneer je moet uitstappen (bus, trein, tram, metro) als je blind of slechtziend bent?05-09-2023 07:09:14
52. Zich veilig verplaatsen in de winter als je blind of slechtziend bent01-09-2023 05:09:54
53. Oriëntatie- en herkenningspunten voor blinden en slechtzienden01-09-2023 01:09:43
54. Lift nemen als je blind of slechtziend bent31-08-2023 06:08:05
55. Trappen en roltrappen vinden en nemen als je blind of slechtziend bent31-08-2023 02:08:49
56. Oriëntatie- en navigatieproblemen bij blinden en slechtzienden29-08-2023 06:08:26
57. Openbaar vervoer en tips voor begeleiders als je blind of slechtziend bent27-08-2023 07:08:26
58. Slimme witte stokken voor blinden en slechtzienden27-08-2023 07:08:09
59. Rateltikker aan verkeerslicht voor blinden en slechtzienden26-08-2023 06:08:19
60. Plaats geen obstakels op de stoep en geleidelijn voor blinden en slechtzienden!25-08-2023 08:08:59
61. Weigerachtigheid ten opzichte van het gebruik van de witte stok voor blinden en slechtzienden22-08-2023 04:08:42
62. Obstakeldetectie door blinden en slechtzienden21-08-2023 05:08:02
63. Mobiliteitshulpmiddelen voor blinden en slechtzienden19-08-2023 01:08:14
64. Echolokalisatie (echolocatie) voor blinden en slechtzienden19-08-2023 06:08:15
65. Witte stok voor blinden en slechtzienden18-08-2023 05:08:22
66. Shared spaces: Problemen voor blinden en slechtzienden en inclusief ontwerp06-08-2023 10:08:44
67. Geleidelijnen voor blinden en slechtzienden04-08-2023 06:08:46
68. Blind of slechtziend: Nieuwe routes lopen03-08-2023 03:08:59
69. Traject tramlijnen in Gent03-08-2023 01:08:17
70. Voetgangers met een witte stok in het verkeer02-08-2023 02:08:31
71. NS: Alle treinstations in Nederland07-12-2014 06:12:58
72. Traject tram- en premetrolijnen in Antwerpen07-12-2014 06:12:44
73. Tram- en (pre)metrolijnen in Brussel05-11-2014 09:11:15
74. Natuurlijke en kunstmatige looplijnen (waarschuwings-, ribbel- en informatietegels) voor blinden en slechtzienden11-05-2014 03:05:41

Laatst bijgewerkt op 20 september 2025 – 14:42